Saygıdeğer trader dostlarım, merhaba.
Bu makalede Forex piyasasında "traderin dostu" olarak bilinen Trendlerden bahsedeceğiz. Evet doğru okudunuz "Traderin dostu" diyorlar. Bu şeye benziyor kaybolduğunuz ormanda bir pusula bulmaya. Traderlar bir trend bulunca o trendi takip etmeye başlarlar. Ana trendi buldunsa işin bir kısmını hallettin demektir. Şimdi Bu sorulara cevap vermeye çalışalım:
- Trend nedir?
- Trend çizgisi nedir?
- Kaç çeşit trend vardır?
Haydi başlayalım.
Trend Nedir?
Finansal bir ürünün
genel yönü, trend olarak adlandırılır. Yani piyasalarda trend, bir
döviz çifti veya başka bir finansal enstrümanın fiyat hareketinin belli bir
yönde sürekli bir eğilim gösterdiği bir durumu ifade eder. Trend, belirli bir
zaman diliminde fiyat grafiği üzerinde gözlemlenen düzgün bir çizgi veya eğri
şeklinde görülemez. Grafikler genellikle düz bir çizgi şeklinde yukarı veya
aşağı trendler halinde hareket etmezler. Bunun yerine, grafikler çoğunlukla
inişli çıkışlı zikzak şeklinde hareket ederler.
Trendler, fiyat grafiğinde düzgün bir çizgi veya eğri
şeklinde görülmek yerine, genellikle dalgalanmalar ve inişli çıkışlı
hareketlerle belirir. Grafikler, fiyat hareketlerinin genel yönünü gösterirken
dalgalanmalara ve geri çekilmelere sahip olabilirler. Dolayısıyla, trendleri
doğru şekilde anlamak için grafiklerdeki zikzak hareketlerini dikkate almak
lazımdır.
Trend Çizgisi Nedir?
Trend çizgileri, genellikle düşük noktaların veya yüksek
noktaların birleştirilmesiyle çizilir. Bu çizgiler, fiyat grafiğindeki trendin
devam edebileceği veya tersine dönebileceği noktaları belirlemeye yardımcı
olur. Trend çizgisi, fiyatın genel hareket yönünü ve eğilimini göstermek için
kullanılır. Trend çizgisi, fiyat grafiğindeki dalgalanmaların ötesine geçerek,
fiyat hareketinin genel yönünü daha net bir şekilde göstermeyi amaçlar. Traderlar,
trend çizgilerini kullanarak trendleri tanımlar, destek ve direnç seviyelerini
belirler ve gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etmek için çabalarlar.
Boğa trendinde (yükseliş trendi), trend çizgisi genellikle
fiyat grafiğinin altından başlayarak fiyatların genel olarak yukarı doğru
ilerlediği bir çizgidir. Ayı trendinde (düşüş trendi) ise trend çizgisi
genellikle fiyat grafiğinin üstünden başlayarak fiyatların genel olarak aşağı
doğru ilerlediği bir çizgidir.
Kaç Çeşit Trend Vardır?
Direkt olarak söyleyelim 3 çeşit trend vardır:
- Yükselen trend (Boğa trendi) ,
- Düşen trend (Ayı trendi)
- Yatay trend (Horizontal trend).
Hızlı cevap oldu sanırım.
1. Yükselen Trend (Boğa Trendi)
Yükselen trend, Forex piyasasında fiyatların belirli bir süre boyunca sürekli olarak yukarı yönlü hareket ettiği bir durumu gösterir. Yükselen trendde fiyatın ulaştığı en yüksek seviyelerin git gide daha yükselerek yeni yükselen yüksekler (yükselen tepeler) oluşturur. Bu trendde fiyatlar, zamanla yeni zirvelere doğru ilerlerken, düzeltme düşüşleri adı verilen geçici geri çekilmeler de yaşanabilir. Her bir düzeltme düşüğü fiyat seviyesi, bir önceki düzeltme düşüğü fiyat seviyesinin üzerinde olduğu için bunlara "yükselen düşükler" ya da "yükselen dipler" denir. Yükselen trendde, fiyatların yükselen düşükler oluşturmasıyla birlikte genellikle alım fırsatları ortaya çıkar. Traderlar, yükselen trenddeki güçlü eğilimden faydalanarak kar elde etmeyi hedefler. Aşağıdaki şekil, Türk Hava Yolları hisselerinde yükselen bir trend örneği göstermektedir:
 |
| Yükselen Trend THYAO hissesinde. |
Yükselen bir trend, teknik analiz araçlarıyla belirlenir.
Grafikler, hareketli ortalamalar ve trend çizgileri gibi araçlar, yükselen
trendin tespit edilmesinde yardımcı olur. Trend çizgisi, en az iki yükselen
düşüğü birbirine bağlayarak çizilir ve bu çizgi, fiyatın ilerideki düşüşlerde destek seviyelerini belirlemek için kullanılır. Trendin gücü, trend
çizgisinin defalarca test edilmesi ve kırılamamasıyla doğrulanır. Eğer fiyat,
yükselen trend çizgisini aşağı yönlü kırar ve bu kırılma kapanış fiyatıyla
teyit edilirse, yükselen trendin sona erdiği düşünülür. Trend çizgisinin
kırılması, olası bir trend dönüşünün veya düşen bir trendin başlangıcı
olabilir. Bu nedenle, traderlar, trend çizgisinin kırılması anında dikkatli ve sabırlı olmalıdırlar. Aynı zamanda
diğer teknik göstergeleri de incelerek kararlarını desteklemelidir. Yükselen
trend, piyasalardaki güçlü bir eğilimi temsil eder ve piyasa işlemcileri için
önemli bir bilgidir söyleye biliriz.
2. Düşen Trend - Alçalan Trend (Ayı Trendi)
Düşen trend, finansal piyasalarda sıklıkla gözlenen ve traderlar
için dikkate değer bir fiyat hareket modelidir. Bu trend, belirli bir zaman dilimi
içinde fiyatların sürekli olarak aşağı yönlü bir eğilim sergilediği bir dönemi
ifade eder. Bu dönemde fiyatların düşüş trendine uygun olarak seyretmesi, traderlar
için satış fırsatları sunar.
Düşen trendin başlangıcında genellikle belirli bir fiyat seviyesinden aşağı doğru düşüşler gözlenir. Bu düşüşler, fiyatın belirli bir zaman dilimi içinde ulaştığı en düşük seviyelerin gitgide daha düşük olmasıyla kendini gösterir ve fiyatın ulaştığı en düşük seviyeler yeni düşen düşükler (düşen dipler) oluşturur. Bu noktalar, fiyatın düşüş trendindeki en önemli referans noktalarıdır. Düşen trendde fiyat düşüşlerinin sürekli olması beklenmez. Arada sırada, düşen trendin genel yönelimi içinde geçici yükselişler yaşanabilir. Bu yükselişlere "düzeltme yükselişleri" veya "tepki yükselişleri" adı verilir. Her bir düzeltme yükseği fiyat seviyesi, bir önceki düzeltme yükseği fiyat seviyesinin altında olduğu için bunlara "düşen yüksekler" denir. Bu düzeltme yükselişleri, düşüş trendinin geçici duraklamaları olarak değerlendirilir. Ancak, bu yükselişlerin geçici olduğu ve genel trendin devam edeceği unutulmamalıdır. Traderlar, bu düzeltme yükselişlerini satış fırsatları olarak değerlendirir ve düşüş trendine uygun pozisyonlar alırlar. Aşağıdaki görüntüde, PEGASUS Hava Taşımacılığı hissesinin düşüş trendine bir örnek verilmiştir:
 |
| PEGASUS Hissesinde Düşüş Trendi. |
Düşen trenddeki fiyat hareketlerini analiz etmek için trend
çizgileri kullanılır. Trend çizgisi, en az iki düşük noktayı birleştirerek
çizilir ve fiyatın bu çizginin altında kalmaya devam edeceği beklentisini
verir. Trend çizgisi, traderlara trendin yönü ve gücü hakkında önemli bilgiler
sağlar. Trend çizgisinin doğru şekilde çizilmesi, traderlara trendin
sürekliliği ve destek seviyeleri konusunda rehberlik eder. Trend
çizgisinin gücünü doğrulamak için, çizginin üçüncü kez test edildiğinde
kırılmadığı ve fiyatın geri döndüğü durumlar gözlemlenir. Bu durumda, trend
çizgisi daha sağlam ve güvenilir olduğunu söyleye biliriz. Trend çizgisiyle
birlikte diğer teknik analiz araçlarını ve göstergelerini kullanarak trendin
gücünü ve devamlılığını doğrulamak daha mantıklıdır.
3. Yatay Trend (Horizontal Trend)
Yatay trend, fiyatların belirli bir zaman dilimi boyunca neredeyse aynı seviyelerde hareket ettiği bir durumu gösteriyor. Bu trendde, fiyat seviyeleri genellikle yatay bir seyir izler ve belirli bir yükseklikte sınırlı kalır. Ayrıca, yükselen veya düşen trend formasyonları nadiren görülür. Yatay trendde, fiyatın oluşan en yüksek ve en düşük seviyeleri genellikle birbirine yakın bir düzeyde yer alır. Bu durumda, fiyatların sınırlı bir aralıkta dalgalanmasıyla birlikte belirgin bir eğilim yönü gözlenmez. Yükselen yüksekler, düşen yüksekler, yükselen düşükler ve düşen düşükler gibi tipik trend formasyonları yatay trendde çoğunlukla görülmez. Yatay trend, genellikle piyasanın belirsiz bir durumda olduğunu gösterir. Fiyat hareketlerini zamanlama ve hız açısından önceden tahmin etmek zordur, çünkü fiyatlar belirli bir aralıkta dalgalanırken belirgin bir trend yönü net olarak belirlenemez. Bu dönemde piyasa kararsız bir seyir izleyebilir ve yükseliş veya düşüş trendi yerine yatay bir aralıkta hareket edebilir. Aşağıdaki grafikte, Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları hissesindeki yatay trendi görebilirsiniz:
 |
| Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları hissesindeki Yatay Trend. |
Yatay trendde destek ve direnç çizgileri mühim bir role
sahiptir. Destek seviyeleri, fiyatın düştüğü noktalarda yatay bir seyir
izlerken direnç seviyeleri, fiyatın yükseldiği noktalarda yatay bir seyir
izler. Bu destek ve direnç seviyeleri, fiyatın sınırlı bir aralıkta hareket
ettiğini ve belirli bir bölgede sıkıştığını gösterir. Yatay trendde bu
seviyeler, fiyatın bu aralıkta kalma eğilimini yansıtır. Böyle bir fırsat
yakalayan traderlar fiyatın aralıkta dalgalanmasından faydalanarak destek ve direnç hatlarını takip ederler. Fiyat aralığı içinde işlem yapmak, fiyatın
trend yönünü belirlemek için beklemekten daha uygun ve daha kolaydır.
Bu trendde, piyasa belirli bir aralıkta yükseliş ve düşüş hareketleri gösterir. Fiyatlar bu aralıkta dalgalanarak destek ve direnç çizgileri arasında geçiş yapabilir. Ancak, yatay trendin sona erdiği noktada, piyasa yeniden yükseliş veya düşüş trendine geçer. Bu noktada, fiyatın belirli bir yöne doğru kırılması veya güçlü bir destek veya direnç seviyesinin aşılması, yeni bir trendin başlangıcını işaret eder.
Trendler, yeni başlayan traderlara dost olabilir mi? Siz ne düşünüyorsunuz?